TBMM, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile işbirliği yaparak "Tutanak Bilgi Sistemi Projesi"ni hayata geçiriyor. Bu proje sayesinde yapay zeka, milletvekillerinin Meclis Genel Kurulu ve komisyonlardaki konuşmalarını ses analizi yaparak yazıya dökecek. TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanı Muhsine Çevik, bu projenin amacının parlamentoların yasama ve denetim faaliyetlerini geleceğe aktarmak olduğunu vurguluyor. İşte detaylar...

TBMM YAPAY ZEKA GELİYOR

Tutanak hizmetlerinin parlamentoların tarihine paralel bir geçmişe sahip olduğunu belirten Çevik, bu hizmetin 1877'den beri parlamentolarda yer aldığını ifade ediyor. Atatürk döneminde stenograf yetiştirilmesi için kurslar açıldığını ve 1930'dan bu yana stenografların parlamentoda görev yaptığını hatırlatıyor.

Günümüzde bir stenografinin bir yıl süren eğitimler sonucunda yetiştiğini ve bu mesleğe girmek isteyenlerin üniversitelerden mezun olduktan sonra KPSS ve mülakat süreçlerini başarıyla geçmeleri gerektiğini belirtiyor. Mülakatı geçenlerin daha sonra kurslara alındığını açıklıyor.

TBMM'nin TÜBİTAK işbirliğiyle hayata geçireceği yapay zeka destekli proje, stenografların işini kolaylaştıracak ve tarihi bir adım olacak. Bu gelişmeyle birlikte Meclis'in çalışmaları daha hızlı ve verimli bir şekilde kayıt altına alınacak, geçmişten günümüze uzanan parlamento kayıtları daha iyi korunacak ve gelecek nesillere aktarılacak. Bu proje, teknolojinin parlamentolardaki önemini ve etkisini bir kez daha gösteriyor.

TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanı Muhsine Çevik, stenograf yardımcısı adaylarının eğitim sürecini açıkladı. Adayların zorlu bir kursa tabi tutulduğunu ve eğitimlerin ilk dört ayında kuralların öğretildiğini belirtti. Ardından hız aşamasının başladığını ve bir yıl içinde adayların dört sınava girdiğini açıkladı. Son sınavın dakikada 200 hece yazabilme sınavı olduğunu ve bu başarıya ulaşan adayların stenograf yardımcısı olarak göreve başladığını ifade etti. Bu görevde 3 yıl hizmet verdikten sonra tekrar bir sınava tabi tutulduğunu ve bu sınavın yarı kısmının stenografi hızıyla, diğer yarısının tutanak teknikleriyle ilgili olduğunu söyledi.

Çevik, stenografların eğitiminin sadece TBMM tarafından verildiğini ve Türkiye genelinde sadece Meclis'te çalıştıklarını belirtti. 27. Dönem'de TBMM Genel Kurulu, komisyon çalışmaları ve diğer tutanak hizmetleri kapsamında toplamda 8 bin 974 saat 44 dakika çalışma yapıldığını ve bu süre zarfında 312 bin 402 sayfa tutanak oluşturulduğunu açıkladı.

Çevik ayrıca TBMM'nin TÜBİTAK ile yürüttüğü "Tutanak Bilgi Sistemi Projesi"nin yapay zeka desteği ile milletvekillerinin konuşmalarını otomatik olarak yazıya dökeceğini ifade etti. Bu projenin bir yılın üzerinde süredir yürütüldüğünü ve hedeflerinin, konuşmacıları tanıyan ve konuşmaları yazıya dökebilen bir yapay zeka sistemi oluşturmak olduğunu belirtti. Bu sistem sayesinde stenograf işlerinin daha hızlı ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesi amaçlanıyor.

TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanı Muhsine Çevik, tartışmalı oturumlarda stenografların görevlerini nasıl yerine getirdiğini açıkladı. Kavga veya gergin anlar yaşandığında, stenografların, muhalefet milletvekili konuşurken iktidar sıralarına dönerek, iktidar milletvekilleri konuşurken ise muhalefet sıralarına dönerek etrafı kontrol ettiklerini belirtti. Kötü bir ifade veya kavga anlarında hangi milletvekilinin ne söylediğinin kaydedilmesinin çok önemli olduğunu vurguladı. Ayrıca, stenografların bu anlarda panik yapmadan görevlerini en iyi şekilde yerine getirdiğini ifade etti.

Yapay zekanın tartışmalı oturumlardaki konuşmaları algılayıp algılayamayacağına ilişkin olarak Çevik, yapay zekanın bu tür durumları algılayamayacağını ve kavga veya gerginlik anlarında normal ses kayıtlarının kullanılamayacağını açıkladı. Seslerin üst üste binmesi nedeniyle yapay zekanın hangi milletvekilinin ne dediğini ayırt edemediğini belirtti. Dolayısıyla, bu tür durumlarda hala insan stenografların devreye girmesi gerektiğini ifade etti. Kavga ve gerginlik anlarında seslerin karıştığı durumları ayırt edebilme yeteneği ve insana özgü yorumlama yetisi gerektiğini sözlerine ekledi.