Hayat pahalılığının hızla artmasıyla birlikte işçilerin gözü kulağı yeni asgari ücrete çevriliyor. Asgari ücret şuan 8 bin 506 lira ancak işveren ve sendikalar arasındaki görüşmeler tamamlandıktan sonra yükseltilecek.
Bu bağlamda ilk toplantı dün, çalışanlar adına Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, TÜRK-İŞ ve işverenler adına Türkiye İşverenler Sendikası (TİSK) heyetinin katılımıyla gerçekleştirildi. Türk İş Heyeti Başkanı Veli Solak, toplantının ardından süreci Kurban Bayramı'na kadar tamamlamayı umduğunu söyledi, ancak artış oranını belirtmedi. Görüşmeden bir gün önce hükümetle yakın ilişkileri bulunan Sabah Gazetesi, sendika liderlerinin rakamlarla ilgili yorum yapmadığını iddia etti. Bu nedenle asgari ücretin yüzde 30 artırılarak 11 bin 58 liraya çıkacağı söylenit-yor.
Ekonomistlere asgari ücret beklentileri ve ve bunların enflasyon üzerindeki etkisi soruldu. Uzmanların bu konudaki açıklamaları hemen hemen aynıydı.
‘YÜZDE 25 ZAM OLUR’
Akademisyen Oğuz Demir, konuyla ilgili yaptığı açıklamasında asgari ücrete yüzde 25 uygulaması olacağını değerlendiriyor ve bu kapsamda da 10 bin liranın üzerine çıkacağını tahmin ediyor.
Demir, tahmininin gerekçesini şöyle açıkladı: “Bu sayının iki nedenle artacağını tahmin etmekteyim. Birincisi, hükümetin 500 dolarlık hedefine rağmen, işverenin itirazları açık. İkincisi, TÜİK enflasyonu ilk 6 ayda yüzde 16-17 civarında olacak.
Oğuz Demir'e göre asgari ücretin enflasyon üzerindeki etkisi sınırlı olacak. Demir, döviz kurunun enflasyonu etkileyeceğini savunuyor. Asgari ücrette alım gücüne etkisine ilişkin olarak şunları söyledi: “Döviz kurundaki artış nedeniyle yılın ikinci yarısında enflasyonun yılın ilk yarısına göre daha da yüksek olacağı tahminim var. Dolayısıyla bu artış, yılın ilk 6 ayındaki kaybı ancak kısmen telafi etti. İkinci yarı çok daha hızlı olarak bir gerileme olacak” dedi.
“Çoğu işçi asgari ücret dilimine bağlı”
Ekonomist Güldem Atabay ise, asgari ücreti artırmanın bir seçim yatırımı şeklinde olduğuna dikkat çekiyor. “Çalışanların yarısından fazlası asgari ücret üzerinden gruplanıyor. Bu durum hayat pahalılığının daha düşük olduğu Anadolu'da oy artırmak için kullanıldı” diye konuşan Atabay, asgari ücretteki artışının yüzde 30'u geçmeyeceğini de sözlerine ekledi.
Asgari ücretin yükseltilmesinin enflasyonu artıracağını varsayan Atabay, şu değerlendirmede bulundu:
"Tüm ücretliler içinde yüksek ücretli çalışan sayısı azalmakta. Asgari ücret artışı genel düşük ücret politikasını desteklemektedir. Sonuç olarak, çalışan maaşı tartışması, enflasyonla savaş olmadığı sürece enflasyonu zorlaştıran unsurlardan biridir. Temmuz ayındaki artış ve TL'nin değer kaybetmesi ile durum değişmeyecek. Enflasyonun artmasıyla birlikte kısa vadede asgari ücretin satın alma gücü zayıflıyor. Enflasyona katkısı devam edecektir. Asgari ücret artış hızından bahsedelim elbette. Ancak işgücü piyasasında oluşan yapısal sorunlar bu artış oranlarının da ötesine geçmektedir."
Yüksek enflasyon nedeniyle alım gücünde düşme meydana geldiğini ifade eden Atabay, “Enflasyon karşısında işçinin ücretini ezmeyen bir sistem talep etme hakkı var. Ancak mevcut durumlar beklentiyi karşılamaktan uzaktır. Özellikle büyükşehirlerde farklı eğitim ve meslek gruplarından insanların ezici bir çoğunlukla asgari ücretle geçinmesi yaşam maliyeti krizini şiddetlendiriyor."
Türkiye'de çoğu çalışanın asgari ücret içinde sıkışıp kaldığını sözlerine ekleyen Atabay, söz konusu rakamın yüzde 70 civarında olduğunu, Avrupa'da ise yüzde 10'u geçmediğini açıkladı.
‘ENFLASYON ORANINDA ZAM BEKLİYORUM’
10haber yazarlarından Barış Soydan da zamların enflasyona olumsuz yansıyacağına inanıyor. Enflasyona yakın bir artış olacağını söyleyen Soydan, şöyle konuştu:
“TÜİK rakamları fiili fiyat artışlarını yansıtmamaktadır. Özellikle bu ay içinde doğal gaza yapılan zamların durması nedeniyle enflasyon sıfıra yakın. Dolayısıyla enflasyona bir miktar güç katacaktır. Yine de enflasyonun neden olduğu kaybı telafi edeceğini düşünmüyorum.
Asgari ücretin yükseltilmesinin iç talebi artıracağı için kaçınılmaz olarak enflasyonu olumsuz etkileyeceğini düşünen Soydan, “Burada suç işçilerde değil. Para politikasını takip eden siyasi güçleri suçlamak enflasyonun patlamasına neden oldu. Tıpkı iktisat kitaplarında olduğu gibi, ücretler yükseldiğinde iç talep artar ve aynı zamanda da bu durum talep enflasyonu etkisi yaratır."